واژه ی “درمان دستی” به روش درمانی عضلات، تاندون ها،رباط ها و مفصل ها با استفاده از دست گفته می شود. لمس انسان، یک عنصر ضروری در روش و فلسفه ی درمان به حساب می آید و دلیل خوبی هم دارد. بیماران نسبت به درمان های دستی وقتی که با تمرین و آموزش همراه باشد، پاسخ مثبتی می دهند. این کار باعث بهبودی سریع تر و صرف هزینه ی کمتری می شود.
درمان دستی شما گروه وسیعی از انواع تکنیک های پیچیده است که به وسیله ی دست و توسط دکتر فیزیوتراپی آموزش دیده و با مهارت انجام می شود. این تکنیک ها می تواند شامل دستکاری یا به حرکت واداشتن بافت نرم و مفصل های اسکلتی شود. هدف از درمان دستی، کاهش درد و افزایش عملکرد است. اغلب برنامه های آموزشی درمان دستی، در آمریکا شامل دوره ی آموزشی 4 ساله، طرح های پس از فارغ التحصیلی به منظور کسب تجارب بالینی، آموزش در کلاس و آزمون های گسترده می باشد.
تاثیرات درمان دستی
برای درمان دستی، چهار اثر اصلی پیشنهاد شده است: مکانیکی، نوروفیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و روانشناسی.
از لحاظ مکانیکی، حرکت دادن غیر فعال مفصل موجب کشش عضلات، رباط ها و کپسول مفصلی در آن ناحیه می شود؛ همچنین می تواند اتصال غیر طبیعی بافت ها به همدیگر را که در نتیجه ی جراحت و یا التهاب ایجاد شده است، از بین ببرد و در نتیجه دامنه ی حرکتی بافت را افزایش دهد. این بهبودی با وادار کردن بیمار به انجام تمرینات ورزشی خاص ممکن می شود.
اثر درمان دستی بر مکانیسم های نوروفیزیولوژیکی در مقالات تحقیقاتی ذکر شده است. اعتقاد بر این است که درمان دستی می تواند علاوه بر محل جراحت، بر روی سیستم درد واقع در کانال نخاعی، اثر مهارکننده داشته باشد.
از لحاظ بیوشیمیایی دستکاری مفصل موجب فعال شدن سیستم اپیوئیدی درونی می شود.
از لحاظ روانشناسی، درمان دستی باعث می شود که فرد با به دست آوردن نتایج مثیت از این روش، احساس اطمینان و دلگرمی کند. لمس و دستکاری بافت آسیب دیده، به سنجش میزان درد بیمار کمک می کند.